Literatuursignalement
Cor Trompetter, Geschiedenis van Twente. Van oorlogsgebied tot industrieel centrum. 1528-1870 (Gorredijk 2023). 607 blz., geïllustreerd, gebonden, ISBN 9789464710083. Uitgeverij Noordboek.
Over het boek
Een boek dat lovende kwalificaties kreeg, zoals: ‘hét boek over Twente’ en ‘een standaardwerk’. De schrijver is zelf terughoudender want het boek heet Geschiedenis van Twente, zonder De ervoor. De reacties zijn niettemin begrijpelijk, want bij het lezen ervan kan men er niet omheen bewondering te krijgen voor de schrijver van dit degelijke overzichtswerk. Alleen iemand die flink is ingelezen in de geschiedenis van dit deel van Overijssel kan zo’n boek schrijven. En met succes. Diverse aspecten van de historie van Twente passeren de revue. Zo wordt naast de politieke geschiedenis de godsdienstige achtergrond beschreven. En uiteraard wordt stilgestaan bij de invloed van de adel en komen economische zaken zoals de landbouw, de textiel en de verschillen tussen arm en rijk aan bod.
Nieuwe inzichten
Het boek is deels gebaseerd op bestaande literatuur, maar kent ook nieuwe inzichten en bevat eigen onderzoek. Dat laatste komt met name naar voren bij de beschrijving van de demografische ontwikkelingen. Lezers van de Overijsselse Historische Bijdragen hebben de afgelopen jaren van zijn hand regelmatig een studie op dit gebied in het jaarboek mogen aantreffen. Veelal betroffen dit studies waarbij een demografisch onderwerp werd aangesneden, waarbij vervolgens de bevindingen van een beperkt aantal plaatsen werden weergegeven. De bevindingen nuanceren en (waar nodig) corrigeren het door B.H. Slicher van Bath geschreven standaardwerk Een samenleving onder spanning. De verdienste van Trompetter is dat hij teruggaat naar de bronnen en deze op een kritische wijze benadert. Niet alleen is gekeken of een archiefstuk wel of niet geschikt is als demografische bron, deze wordt ook kritisch doorgenomen, waarbij uitgegaan wordt van het motto ‘tellen helpt’. Dat levert soms verrassende nieuwe inzichten op.
Dit is nog maar een voorbeeld. De resultaten van dit alles zijn verwerkt in dit boek en daarmee is deze publicatie inderdaad het huidige standaardwerk over de geschiedenis van Twente.
Frits Schmidt